“*(Kur'an'ın insani ve ilahi boyutuna bütüncül bir yaklaşım (insan dili özelliklerinin etkisi üzerine bir çalışma”
NUR ROFİAH
Özet
123 TEZ OZETI Kur'an insan diliyle anlatılan ilahi bir mesajdır. Vahyin nüzul biçimi ve Kur'aıı'ı oluşturan kelimelerinin kimden kaynaklandığı tartışmaları bunu etkilemez. Kur'an'ın, tanrısal kaynaklı olduğu için, ilahi boyutu olduğu gibi, insan diliyle ifade edildiği için, insani bir boyutu da vardır. Kur'an'ın insani ve ilahi boyutları, Kur'an'a ters düşen özellikler vermektedir. İlahi boyut Kur'an'a mutlak, evrensel ve tarih üstü gibi özellikler verir. İnsani boyutsa Kur'an'ın sembolik/ simgesel, değişken ve tarihsel yönünü oluşturur. Kur'an'ın sadece tek boyutu üzerinde durmak, Kur'an'ın gerçekte olduğundan farklı bir şey olarak algılanmasına neden olduğu gibi, sağlıksız okuma biçimlerine de yol açmaktadır. Kur'an'ın mahluk mu, kadim mi olduğu tartışması, esas olarak onun nasutiliği ve lahutiliği üzerine yapılan bir tartışmaydı. Mutezile 'ye göre Kelâmullah, mushaftaki harfler ve seslerden ibarettir. Bundan dolayı Kur'an bir varlıktır. Bu tez, Kur'an'ın insani boyutu üzerinde duran bir düşünce örneğidir. Hadisçi ve fıkıhçılara göre Kur' an 'da bulunan sesler ve harfler Allah'ın hakiki kelamıdır. Bundan dolayı Kur'an ezelîdir. Bu tezse, Kur'an'ın mutlak olarak lahutiliğini savunan bir görüştür. Kur'an'ın insani ve ilahi boyutlarına bütüncül yaldaşnnm öncüsü Eş'arî'dir. Ona göre Kelâmullah, Kur'an'ın kelimeleri değil, kelimelerin taşıdığı anlamlardır. Yani Kur'an'ın insani boyutu, onun dilinde, ilahi boyutuysa anlamındadır. Fakat Kur'an'ın taşıdığı anlamlar, insanlar tarafından farklı olarak anlaşıldığı için, Kur'an anlamları da ikiye ayrılmaktadır. Birincisi, Kur'an'ın, Allah'ın kastettiği anlamı; ikincisi, Kur'an'ı anlamaya çalışan insanların ona yükledikleri anlam. Birinci anlam mutlakken, ikinci124 anlam görecelidir. Buna göre, Kur' an' in ilahi boyutu denen anlam, sadece Allah'ın kastettiği anlamdır. İnsan, tarihsel bir varlık olduğu için, Kur' an' ı anlaması da zamansal, mekansal ve hatta kişisel özelliklerine göredir. İnsanlar, Kur'an'ın ilahi boyutuna veya Kur'an'm mutlak adamlarına ulaşamazlar. Bununla birlikte, Kur'an'ın bazı anlamlarının anlaşılması ve güncelleştirilmesi daha kolay ve kısa zamanda gerçekleştirilebilirken, bazı anlamlan da yüzyıllarca anlaşılamamaktadır. Bu durum, insanların mutlak doğrulara, insan tarafından ulaşılmamış olsa da, yaklaşabileceğini göstermektedir. Bu başarı, Kur'an'm tanrıdan gelen mutlaklığıyla, insandan gelen tarihselhğinin kesişim noktasıdır. Buna, beşer kaynaklı olduğu için mutlak denemez; fakat bu doğruluk göreceli anlamlanılın en mutlalc ve en evrenseli olduğu için, Müslümanlann nihilizme düşmelerini engelleyebilir. Transforrnatif yaklaşıma göre, Kur'an'ın aşkın hedefleri ve esas misyonu, bütün insanlar tarafından ve her insan için iyi olarak kabul edilen evrensel iyilik ve doğruluğun yaygınlasın ıhnasıdır. Bundan dolayı hem Kur'an'ı anlama çalışmaları, hem de toplumsal değişim süreci bu esasa göre gerçekleşmelidir. Buna göre Kur'an'm anlaşılması ve yaşanması, evrensel ve ahlaki değerlerin, gerçekleştirilmesi olarak görülmeli, bu temel hedefin gerçekleştirilmesi doğrulturunda bir okuma öncelenmelidir. Çünkü araç, yere ve zamana göre değişebilirken, amaç olan evrensel iyilik ve doğruluk hiçbir zaman değişmemektedir.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 126 - Tarih: 2001 - Ülke: TR