“İbn Hâleveyh’in el-Muhtasar fî Şevâzzi’l-Kur’ân Adlı Eseri Çerçevesinde Kıraatlere Yaklaşımının İncelenmesi”
Nesrişah SAYLAN
Özet
Bu çalışmada, İbn Hâleveyh’in (ö. 370/980) Muhtasar fî şevâzzi’l-Kur’ânadlı eserinde Duhâ ve Nâs sûreleri arasındaki âyetlerde zikredilenkıraat vecihlerine yaklaşımı tespit edilecektir. İbn Hâleveyh, IV/X. asırda yaşamış âlimlerden biridir. Lügat, nahiv ve kıraat sahalarında derinleşen müellif, bu alanlarla ilgili birçok eser telif etmiştir. Bu eserlerden biri olan Muhtasar fî şevâzzi’l-Kur’ân, kıraatler konusunda temel kaynaklardan biridir. Müellif, bu eserinde Fâtiha sûresinden Nâs sûresine kadarki âyetlerde geçen şâz kıraatleri nakletmiştir. İbn Hâleveyh, kıraatlerin naklinde genel olarak okuyuşun nispet edildiği kişileri zikretmiştir. O, bu okuyuşlarda Nebî (s.a.s.), sahabe ve tabiûndan nakledilen kıraatleri aktarmıştır. Bunların yanında müellif, aşere kurrâsından olan kıraat âlimlerine ve onların râvilerine nispet edilen şâz okuyuşlara da yer vermiştir. Genel olarak kıraatleri okuyanlara nispet etmekle yetinen İbn Hâleveyh, bazen kıraatlerin tevcihini dilsel hüccetlerle yapmıştır. Müellif, bu bağlamda Arap kelamı ve şiiri, sarf ve nahiv kuralları ile lehçelerden faydalanmış; bazen de dil âlimlerinin görüşlerine yer vererek kıraatlerin tevcihini yapmıştır. Müellif, bazen de naklî delillerden Hz. Peygamber’in sözleri ve sahabe okuyuşlarından delil getirerek kıraatlerin tevcihini yapmıştır.
Anahtar kelimeler: Kur’ân, Kıraat, Şâz, İbn Hâleveyh, Duhâ-Nâs.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Araştırma - Sayfalar Sayısı: 1-15 - Tarih: 2020 - Ülke: TR