“Kur'an'ı anlamada bağlamın rolü ve meallerdeki bağlamsal sorunlar”

FATİH TİYEK

Özet

Kur'an ayetlerini anlamada dikkate alınması gereken en önemli unsurlardan biri de bağlamdır. Zira bağlam, iç ve dış bağlam ayırımından da anlaşılacağı üzere metnin anlaşılmasına etki eden hem metin içi ilişkiler ağını hem de metin dışı ilişkiler ağını ihtiva etmektedir. İhtiva ettiği bu unsurlarla da anlamanın doğru olmasına katkı sağlamaktadır. Çünkü anlama sadece dilbilimsel analizden ibaret değildir. Dildeki değişim olgusu, mecazî anlatım ve çokanlamlılık gibi hususlar ile Kur'an'ın sahip olduğu metinsel ve tarihsel özellikler dilbilimsel analizin bağlamla da desteklenmesini gerektirmektedir. Zira ayet/pasaj bütünlüğü, konu bütünlüğü, genel Kur'anî bütünlük ile nüzul sebepleri, nüzul ortamı ve nüzul sonrası gelişmelerle ilgili doğru bilgiler ve tespitler adeta anlamanın doğruluğu ile yanlışlığı arasındaki çizgiyi temsil etmektedir. Bunlarla ilgili titiz çalışmalara dayanan tespitler kastedilen anlamın yakalanmasında önemli rol oynamaktadır. Tersi ise problemli anlamalara ve tercümelere sebep olmaktadır. Meallerde var olan birçok problemli çeviri de buna açıkça işaret etmektedir. Dış bağlam olarak ayetlerin arka planı ile ilişkisini, iç bağlam olarak ise ayetlerin hem genel Kur'anî bütünlük hem de öncesi ve sonrasıyla ilişkisini görmezden gelip anlamı sadece lafızda aramak yapılan tercümeyi muhatap açısından anlaşılmaz ifadeler haline getirmektedir. Bu yüzden amaca hizmet edecek doğru bir tercümede hem dilbilimsel ilkeler hem de bağlamsal unsurlar dikkate alınmalıdır.

Detaylar

Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 382 - Tarih: 2014 - Ülke: TR