“Kur'an'da tarih algısı”
RIZA KORKMAZGÖZ
Özet
Tarih akıl (duyular ve sezgi de buna dâhil) ve vahiyden sonra insan için üçüncü bilgi kaynağıdır. Allah tüm isim ve sıfatlarıyla tarihte tecelli eder. Bu bakımdan tarih teolojinin en geniş ufkudur. Öyleyse Allah'ı ve davranış tarzını (sünnetullah) tarihsel sürece bakarak öğrenme imkânına sahibiz. Diğer taraftan Kur'an'da büyük bir yer tutan kıssalar, toplumların yükselme ve çöküş sebeplerini açıklarken, tarihsel sürecin işleyişi hakkında, zaman var oldukça, değişmeyecek kesin bilgiler vermektedir. Bu bakımdan tarih insan için hem Allah ve hem de kendi cinsi hakkında temel bilgi kaynaklarından birisidir.Tarihi "Allah'ın günleri" (eyyamullah) olarak tanımlayan Kur'an, tarihsel süreci, özellikle, "Allah'ın yaratış şekli (fıtratullah), Allah'ın fıtrat boyası (sıbğatullah) ve "İlahi yasalar" (sünnetullah) kavramları çerçevesinde ele almaktadır. Bu kavramlarda da görüleceği üzere Kur'an, tarihi, asla Allah'tan kopuk bir süreç olarak görmez. Tarihin bir ucunda insan, diğer ucunda ise Allah vardır. İnsanın yorumladığı tarih alanı, kendi cinsinin tarihsel eylemlerinden oluşması bakımından antropolojik, ama aynı zamanda bir bütün olarak Allah'ın mahlûku yani ilke ve yasaları (fıtratı) Allah tarafından belirlenmiş ve her an O'nun müdahalesine maruz kalıyor olması cihetinden teolojik bir yapıya sahiptir. Buna göre tarih, İlahi ve beşeri yönleri olan bütünsel bir süreçtir.Kur'an tarihin oluşumunda insana merkezi bir yer verir. Kur'an'da yer alan ve insanın yeryüzünün halifesi olarak yaratılması, "emanet"i yüklenmesi, selim bir fıtrata sahip kılınması, eşyanın isimlerinin öğretilmesi vb. konular, insanın söz konusu merkezi rolünü anlamak bakımından önemlidir. Tüm bu yaratılış özellikleriyle insan, kendi tarihinin öznesidir.Kur'an'a göre tarih ilk insan Âdem ile başlayıp kıyamet denen ve insan bilgisine kapalı bir sonda bitecek, fakat tarihsel eylemlerin hesap alanı olarak ahirette başka bir boyutta devam edecek olan anlamlı ve gayeli bir süreçtir. Bununla birlikte Kur'an'da tarihsel sürecin yasalı, objektif, ahlaki, tekâmül eden, dolayısıyla iyimser, tüm insanlığı içine aldığı için evrensel, diyalektik, iyinin kötüye karşı son tahlilde galip geldiği ve Allah'ın dilediği kişi ve toplumları İlahi mesajı taşıması için seçmesi anlamında seçmeci bir karakter taşıdığı görülmektedir.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 286 - Tarih: 2011 - Ülke: TR