“Rus oryantalistlerin Kur'an çalışmaları”
ALAU ADİLBAYEV
Özet
ÖZET Avrupalıların Ortaçağda başlayan Kur'an tercümeleri ve daha sonra Kur'an ile ilgili araştırmaları zamanının değişmesi, bilgi ve metodolojinin gelişmesi ile orantılı olarak gelişmiştir. I. Petro döneminden itibaren yapıcı reformlar gerçekleştiren Rusya Batılı bir devlet olmaya karar vermişti. Rusya'da oryantalizmin temelleri XVTH. Yüzyıldan itibaren atılmaya başlamıştı. Kur'an'ı araştırma çabası da ilk olarak bu dönemde başlamış ve daha sonraki dönemde gelişme göstermiştir. Çarlık Rusya döneminde genel olarak İslamiyet, hususi olarak Kur'an-ı Kerim'e yaklaşımlar Rus ortaodoks kilisesi kontrolünde yapılmıştır. Bu dönemde yapılan çaşılşmalann büyük çoğunluğu misyonerlik hedef taşımakta olup Batıda Ortaçağda üretilen İslam aleyhtarlığı ruhunu yanstmıştır. Bu çalışmalar hiçbir değere sahip değildir. Çarlık döneminin sonlarına doğru Rusya'da oryantalizmin bir bilimsel disiplin hale gelmeye başlamasıyla birlikte kendi ölçülerine göre bilimsel sayılabilecek Rus oryantalistleri de ortaya çıkmaya başlamıştı. Ancak bunların çalışmaları da Batılı meslektaşlarının çalışmalarının tekrarı ve tercümelerinden ibaret idi. 1917 yılında gerçekleşen Ekim İhtilali'nden sonra Rusya'da Sovyet rejimi ortaya çıktı. Sovyet döneminde genel olarak dinlere karşı ateist yaklaşım benimsenmişti. İslamiyet ve Kur'an'a yaklaşımlar da bu zaviyeden yürütülmişti. Bu dönemdeki çalışmalar Sovyet rejimi tarafından sıkı kontrol altında tutularak rejim ideolojisine ters düşmeyeck bir tarzda yürütülmüştü. Bu dönemdeki Kur'an yaklaışmları saldırgan ateistlik ruhunu taşımakta olup, bilimsel değere sahip değildir. Ancak Sovyet döneminde de Çarlık döneminde akademik yönü benimseyen bilim adamları çalışmalarını sürdürmüşlerdi. Ama onalrın çalışmaları için yetrli ilgi gösterilmiyor va daha çok Sovyet ideolojisin yansıtan eserler yaygınlaştırılmştır. 1980 sonrası dünyada gelişen olaylar Rusların İslamiyet'e karşı yaklaşımlarını gözden geçirmeye itti. Bu dönemden itibaren Kur'an araştırmaları da yeni hüviyet kazanmaya başladı. Sovyet rejimi yaklaşımlarından uzklaşmaya çalışan Rus 234oryantalistleri Marksist metodolojiyi benimsedi. Kur'an çalışmaları Rus İslamiyatının kurucularından İ.Yu.Kraçkovskiy'nin geliştirdiği metoda dayanarak yürütülmaye başladı. Onun Kur'an tercümesini yaparken geliştirdiği yaklaışım Rusya'da en doğru yaklaşım olarak benimsenmiştir. Netice itibarıyla Rusya'da Çarlık döneminden başlayan Kur'an tercümeleri ve çalışmaları İslami araştırmalar konusunda fıkıh, hadis, tasavvuf gibi bilim dallarında yapılan çalışmalardan daha çok yer almaktadır. Buna rağmen Rus oryantalistlerin Kur'an çalışmaları Batıda yapılan Kur'an çalışmalarının seviyesine henüz ulaşamamıştır. Rusya'da hakim olan rek biçim yaklaşımın hakim olması bu konuda önemli engel teşkil etmiştir.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 245 - Tarih: 2002 - Ülke: TR