“Arap belâgatında hasr üslûbu ve kur'an meâllerinin hasr üslûbu açısından değerlendirilmesi”
OSMAN ARPAÇUKURU
Özet
Kur'an, mesajlarını muhataplarına farklı üslûplarla iletmiştir. Bu üslûplardan biri olan hasr sanatı (kasr), aynı meselede iki zıt yargıyı tek bir söz içinde kaynaştırarak, sıfatı mevsûfa veya mevsûfu sıfata tahsîs etmekle gerçekleşmekte ve anlamı birine tahsis etmektedir. Âyetlerde hasrla vurgulanan anlamın, meâllerde her zaman yansıtılmadığı, âyetin hasrın ifadesi için tercih ettiği üslûba denk veya yakın bir anlatım kullanılmadığı gündemi meşgul etmektedir. Yine hjasr üslûbundaki anlatım problemleri sebebiyle âyetlerin meâllerinde önemli anlam kayıplarının meydana geldiği, ilahî hikmet ve maksattan da uzaklaşıldığı da ileri sürülmektedir. Bu araştırma, bu hipotezin doğruluk ve yanlışlığını ortaya koymak ve gerekirse, hasrın Türk Dilinde ifadesi problemlerine çözüm önerileri sunmak üzere yapıldı Bu çerçevede önce, âyetlerdeki hasr ifadelerini ayırt edebilmek ve anlayabilmek için Arap Belâgatında hasr üslûbu ayrıntılı şekilde incelendi. Ardından âyetlerdeki hasr ifadelerinin meâllerdeki tercümelerinin hasrı yansıtıp yansıtmadığının tespitinde yani meâl kritiğinde delil ve ölçüt olması için Türk Belâgatında hasr üslûbu incelendi. Böylece, dilimizde özgüleme, özgüleyiş ve daraltma isimleriyle de karşılanan hasr üslûbu, Türk Dilinde ilk defa hasrın bütün konu ve meselelerini kapsayıcı biçimde yazıldı. Yazılanlar çerçevesinde otuz âyetin yirmi meâldeki tercümeleri hasr üslûbu açısından değerlendirildi. Her bir tercümenin yanlışları ve doğruları gösterildi. Her değerlendirmenin sonunda âyetin hasr üslûbuna Türk Dilinde denk veya yakın bir üslûpla meydana getirilmiş bir meâl teklif edildi. Âyetlerdeki hasrı yansıtmadaki isabetleri ve üslûpları yönüyle meâllerin durumu ve kendi içlerindeki sıralamaları, Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programı SPSS'ten faydalanılarak oluşturan tablolarda sayısal değerler ve yüzdelik oranlar hâlinde gösterildi. Araştırmanın neticesinde, âyetlerdeki hasr anlamının meâllerin birçoğunda ihmal ve terk edildiği ve âyetin, hasrın ifadesi için tercih ettiği üslûbunun dikkate alınmadığı görüldü. Bu itibarla hasr üslubunun Türk Dilinde ifadesi probleminin çözümüne ve yeni araştırmalara yönelik önerilerde de bulunuldu.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 441 - Tarih: 2019 - Ülke: TR