“Beydâvî tefsîri'nin ulûmu'l-Kur'an ve tefsir usûlü açısından tahlîli”

MEHMET BAĞIŞ

Özet

Bu araştırmada müfessir Beydâvî'nin Envâru't-Tenzîl ve Esrâru't-Te'vîl adlı tefsiri, ulûmu'l-Kur'ân ve tefsîr usûlü açısından incelenmiştir. Araştırmada Beydâvî tefsirinin tanıtılması, Beydâvî'nin ilâhî kelâmı tefsir ederken Kur'ân ilimleri ve tefsir usûlü konularına ne derece temas ettiğinin görülmesi, tefsir metodunun ortaya konulması ve böylelikle yeni yapılacak tefsir çalışmalarına kolaylık sağlayacak bir model sunulması hedeflenmiştir. Bu amaçla, Beydâvî'nin Envâru't-Tenzîl'i baştan sona okunup incelenmiştir. Araştırmada Kur'ân ilimleri ve tefsir usûlü konuları, genel hatlarıyla ele alınmış olup bu alanlarda mevcut olan geniş ilmî birikime ve teferruâta fazla yer verilmemiştir. Daha çok Envâru't-Tenzîl'de geçen Kur'ân ilimleri ve tefsir usûlü konuları üzerinde durularak, Beydâvî'nin tefsir metodu örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Muhtasar bir tefsir olmasına karşılık çok zengin bir içeriğe sahip olması sebebiyle Beydâvî tefsîri, İslam tarihi boyunca, ilim erbâbının ilgi odağı olmuş ve üzerine yüzlerce çalışma yapılmıştır. Envâru't-Tenzîl ve Esrâru't-Te'vîl adlı tefsir; kıraat vecihleri üzerinde durması, dil kâidelerine ve belâgat inceliklerine yer vermesi, yeri geldiğinde itikâdî ve fıkhî mezheplerin de görüşlerine değinip isabetli bulduğu görüşleri aklî ve naklî delillerle desteklemesi, esbâb-ı nüzûlü zikretmesi, kevnî ayetleri yorumlarken bazen ilmi tefsir metodunu kullanması yönüyle çok kapsamlı; ifadelerinin kısalığı yönüyle de muhtasar bir eserdir. Böylesi kapsamlı ve vecîz bir eser, Kur'ân'ın anlaşılmasına büyük katkı sağlamıştır. Anahtar Kelimeler: Beydâvî, Kur‟ân, Envâru‟t-Tenzîl, ulûmu‟l-Kur‟ân, tefsîr usûlü.

Detaylar

Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 280 - Tarih: 2017 - Ülke: TR