“Abdullah İbn Abbâs'ın Kur'an'ı tefsiri ve tefsirde dilbilimsel tercihleri”

MEHMET ALİ DURUR

Özet

Rivayet veya me'sûr tefsir denildiğinde ilk olarak akla gelen sahabîlerden birisi Abdullah İbn Abbâs'tır. İbn Abbâs tefsir ilminde otorite kabul edilmektedir. Sahâbe arasında Kur'an'ın tefsiri hakkında en fazla rivayet İbn Abbâs'tan gelmiştir. Me'sur tefsirde olduğu kadar, Dilbilimsel tefsir alanında da İbn Abbâs'tan menkul oldukça fazla malumat vardır. İbn Abbâs'ın Kur'an-ı Kerîmi tefsir ederken kullandığı iki mühim metod ile öne çıkmaktadır: Bunların ilki; Resulullah'tan (s.a.v) gelen bilgiye ek olarak aklını kullanması yani dirâyet tefsiri yapmasıdır. İkincisi de Kur'an'da mevcut garîp lafızların açıklanmasında Arap şiirini şahit olarak getirmesidir. Kur'an'daki anlamı muğlak sözcükleri beyan etme Kur'an'ı anlama bakımından önem arz etmektedir. İbn Abbâs'ın, asrının tarihine ve Ehli Kitâba ait haberlere dair bilgisi son derece geniştir. O dönemlerde yaratılışın başlangıcı, evrenin oluşumu ve geçmiş milletlere dair bilgiler ekseriyetle Ehl-i Kitabın kitaplarında bulunanlar ile sınırlıydı. Kur'an'ı Kerim'de bulunan âyetler bu kaynaklarda geçen haberlerin tahrife, gizlemeye ve hak ile batılın birbirine karıştırılmaya maruz kaldığını bizlere göstermektedir. Tefsire giren ve içinde bâtıl ve yalanlar olan İsrâiliyyâtı Abdullah İbn Abbâs ve diğer sahabelerin rivayet ettiklerini söylemek mümkün değildir. Bilhassa dine ve akla uyanları kabul, diğerlerini ise reddediyodardı. Kur'an'ın sustuğu, Hz. Peygamberin de bir şey söylemediği hususlarda onlar da susuyorlardı. İbn Abbâs, Abdullah b. Selâm ve Ka'bu'l-Ahbâr gibi Ehl-i Kitap'tan olup Müslümanlığı kabul eden kişilerden oldukça fazla haber almıştır. Ancak bu rivayetlerde de oldukça seçici davranmıştır. Anahtar Kelimeler: Kur'an, İbn Abbâs, Tefsir, Dilbilim, Arapça, Ehli Kitap, Rivayet.

Detaylar

Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 236 - Tarih: 2019 - Ülke: TR