“Zihniyet inşası bağlamında Kur'an'da Rubûbiyet”
HASAN NAS
Özet
Allah Teâlâ'nın varlık alanına çıkarmış olduğu evren üzerindeki tasarrufları, Kur'an'da sürekli vurgulanan bir husustur. Kur'an'dan anlaşıldığına göre Allah'ın varlık âlemi ile ilişkisi yalnızca ilk yaratmayla sınırlı değildir ve esasen Rab olarak, doğrudan yahut dolaylı olarak, O'nun nüfuz etmediği herhangi bir alandan söz etmek mümkün görünmemektedir. Bu minvalde Kur'an'da Rab kavramı ve rubûbiyetin, her şeyin Rabbi Allah'ın evrenle an be an gerçekleşen ilişkisini ifade etmek üzere köşe taşı bir kavram olarak değerlendirildiği anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın hipotezi, fail bir Allah telakkisinden hareketle O'nun insan, tarih, toplum ve tabiat üzerinde kesintisiz tasarruflarda bulunduğu esasına dayanmaktadır. Buna göre en küçüğünden en büyüğüne evrende cari olan ve olacak olan bütün var oluş ve kesintisiz işleyiş, ancak Rab olarak O'nun yerleştirmiş olduğu ilke ve yasalara bağlı olarak gerçekleşmektedir. Bunu ortaya koymak üzere çalışma boyunca Allah Teâlâ'nın insan ve âlemle aktif münasebetini ele alan ayetler klasik ve çağdaş kaynaklardan yararlanılarak analiz edilmiş ve elde edilen veriler arasındaki ilişkiler, içerik analizi yöntemiyle tanımlanarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Allah Teâlâ'nın evrene yönelik tasarrufları bütüncül olarak değerlendirildiğinde tarihe ve tabiata seküler açıdan bakmanın neredeyse imkânsız olduğu anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Zihniyet, Kur'an, rubûbiyet, evren, tasarruf
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 301 - Tarih: 2020 - Ülke: TR