“Kur'an yorumunun politik bağlamı -Mevdudi örneği”
ÖMER BAŞKAN
Özet
ÖZET Tez giriş ve sonuç bölümü dışında üç ana bölümden oluşmaktadır. Girişte araştırmanın konusu, amacı, önemi ve yöntemi ortaya konmuştur. Politik Yorumun Belirleyenleri başlığını taşıyan birinci bölümde, Mevdudi'nin Kur' an yorumunu politik vasfıyla tanımlamamazı sağlayan temel gösteren politik dilin oluşum safhaları, Mevdudi'nin biyografisi eşliğinde çözümlemeci bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Netice de Mevdudi'nin; hayatının belli bir aşamasından sonra, kamuoyu nezdinde resmi politik role ve bu rolüne uygun politik bir söyleme sahip bir şahsiyet olduğu, binaenaleyh bütün entelektüel üretiminin olduğu gibi Kur' an yorum biçiminin de politik söyleminin kuşatması altında şekillendiği tespit edilmiştir. İkinci bölümde ise Kur' an' in politik yorumunun somutlaşmış biçimleri olan Mevdudi'nin metinlerinden hareketle politik dilin kavramsal yapısı ve kavramlar arası anlam ilişkileri başka bir ifadeyle politik dilin gramatik yapısı analiz edilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde tespit edilen politik dilin belirleyenlerinin de eşleğinde yürütülen çözümleme neticesinde dildeki en temel kavramın Mutlak Egemen'in Hükümranlığı olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla politik dilin en temel varsayımı da bu kavrama bağlı olarak şu şekilde kurgulanmıştır: Müslümanların ve de tüm insanların gerçek kurtuluşu ve huzuru Mutlak Egemen'in yer yüzündeki hakimiyetinin yeniden tesisiyle mümkündür. Bunun tek yolu ise, şu ana kadar cahiliyenin bozucu etkisine maaruz kalmamış ve gerçek müslümanlardan oluşan bir yapının toplumsal hilafetidir. Bu yapı ise Mevdudi'nin lideri olduğu ve de politik bir parti olan Cemaat-i İslami olarak belirlenmektedir. Binaenaleyh Mutlak Egemen kavramının politik dile sağladığı meşruiyet aynı zamanda Cemaat-i İslami 'nin biricikliğinin de teminatı olarak gözükmektedir. Nitekim Mevdudi'nin politik rakipleri de olan diğer yapılar ve farklı yorumlan cahiliye kavramıyla bağlantılı olarak algılaması bunun kesin göstergesidir. Üçüncü bölüm de ise politk yorumun diğer yorum biçimleriyle girdiği diyalektik ilişki temelinde, politik dilin meşruiyet zeminlerinden birini de sağlayan "Kuran'ın doğru anlamı" söylemi çözümlenmeye çalışılmıştır. Aynı şekilde Cemaat-i İslami 'nin bütün meşruiyeti de bu varsayım üzerinden temellendirilmektedir. Binaenaleyh Cemaati-İslami'nin ya da Mevdudi'nin ön gördüğü "politika" eldeedildiği iddia olunan Kur'an'ın doğru anlamına dayandırılmaktadır. Binaenaleyh Mevdudi'nin politik yorumuna ilişkin bi çözümlemenin Kur'an'ı doğru anlama söyleminin toplumsallaşma şamalarını da göz önüne alması önem arzat mektedir. Bu çözümleme ile birlikte Mevdudi'nin Kur'a'na ve Kur'an'ı anlamaya ilişkin ön kabulleri de tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Mevdudi'nin Kur'an yorumunun politik bir parti olan Cemaat-i İslami'nin gündelik politik ilgilerine uyum içinde şekillenmiş politik bir yorum olduğu tespit edilmiştir. İçerdiği teori-pratik çelişkisine rağmen ısrarla dile getirilen Kur'an'ı doğru anlama söyleminin de haddi zatında Cemaat-i İslami'nin politik meşruiyetine bir zemin inşa etme çabasına matuf olduğu görülmüştür.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 224 - Tarih: 2004 - Ülke: TR