“Taberî Tefsiri'nde Garîbul'-Kur'an”
HÜSEYİN AKYÜZOĞLU
Özet
ÖZET Anahtar Kelimeler: l.Kur'an 2.Tefsir 3.Taberî 4.Câmiu'l-Beyân 5.Garîbu'l-Kur'an Bu tez, Kur'an ilimleri (Ulûmu'l-Kur'an) içinde önemli bir yeri olan ilk dönem tefsir faaliyetleri arasında akla ilk gelen, Kur'an-ı Kerim'i anlama gayretlerinin ilk tezahürü Garîbu'l-Kur'an konusunun Taberî'nin "Câmiu'l-Beyân an Te'vîli Ayi'l-Kur'an" isimli eseri ekseninde bir tetkikidir. Bir giriş ve üç bölümden meydana gelen çalışmamızın birinci bölümünde Taberî'nin hayatı, eserleri hakkında bilgiler verilmiş, Tefsiri'nin tanıtımı yapılmıştır. İkinci bölümde Garîbu'l- Kur'an ilmi ele alınarak, Taberî'nin Tefsiri'nde Garîbu'l-Kur'an konusunda takip ettiği metod tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu unsurlar incelendikten sonra üçüncü bölümde ise bir misal teşkil etmesi için metodunun en önemli misallerinin bulunduğu ilk cüzlerdeki sûrelerden Fatiha, Bakara, Âl-i İmrân, Nisa ve Mâide süreleriyle, özellikle Mekkî ayetlerdeki kelime açıklamalarını ihtiva eden otuzuncu cüzdeki Nebe'-Nâs arasındaki sûrelerdeki açıklamaları Türkçe tercümeleriyle birlikte verilmiştir. Bu inceleme sırasında Taberî Tefsiri baştan sona okunarak garîb kabul ettiği kelimeler belirlenmiş, akabinde bu kelimeleri açıklarken hangi metotları kullandığı ortaya konmuştur. İlk iki bölümde ise başta tabakât kitapları olmak üzere, Tefsir ve Usûlü hakkında yazılmış eserlerden ve bilhassa Garîbu'l-Kur'an literatüründen istifade edilmiştir. Sonuç itibariyle Garîbu'l-Kur'an ilminin Tefsir ve Kur'an ilimleri içerisinde fevkalade mühim bir yere sahip olduğu, ilk dönem Tefsir çalışmalarının esasını teşkil ettiği; başta kendisine Kur'an'ın inzal edildiği Hz. Peygamber (sav) olmak üzere Sahabe, Tabiîn ve Taberî'ye gelinceye kadar geçen süreçte Tefsir alimlerinin çalışmalarının garîb kelimeler konusunda yoğunlaştığı müşahede edilmiştir. Konuyu Tefsirinde incelediğimiz Taberî'nin, Tefsirde takip ettiği genel üslubu gereği kendisinden önceki Tefsir görüşlerini toplayan bir ansiklopedi mahiyetinde olması sebebiyle farklı bir konumda bulunduğu ve garîb kelimelerin açıklaması konusunda kendine has orijinal bir metot geliştirdiği görülmektedir. Çalışmamızda, bir çok ilim dalında olduğu gibi, Taberî'nin, Garîbu'l-Kur'an konusunda da müracaat edilecek en önemli klasik kaynaklardan biri olduğu ortaya konuldu. Asırlara hitap eden, ebedî bir mucize olan Kur'an'ın anlaşılmasında Garîbu'l-Kur'an 'la ilgili eserlerin ve Taberî Tefsiri'nin son derece mühim bir konumda bulundukları ve günümüzde hâlâ istifade edilebilecek müracaat kaynaklarından oldukları açık bir şekilde görülmektedir. X
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 253 - Tarih: 2004 - Ülke: TR