“Osmanlı döneminde Arnavut asıllı müelliflerin Kur'ân ilimleri ve tefsir alanındaki çalışmaları”

ALFRED PIKU

Özet

Müslümanlar Arnavutluk topraklarına yaklaşık 14'üncü yüzyılda girmişlerdir. Bu tarihlerden sonra Arnavutluk'ta İslam dinini benimseyenlerin sayısı artmış, Osmanlı Devletinin burada idareyi almasından sonra bu topraklardan çok sayıda devlet adamı ve alim yetişmiştir. Ancak Arnavutluk'tan yetişen ilim insanlarının ilim tarihine ne gibi katkılar yaptıkları yeteri kadar işlenmemiştir. Dolayısıyla bu çalışma Osmanlı döneminde yetişen Arnavut kökenli ilim insanlarının ortaya koyduğu tefsir ilmi alanına yaptıkları katkıları ele alır. Çünkü bölgeden yetişen devlet adamlarına dair önemli çalışmalar bulunmasına rağmen İslami ilimler sahasında sunulan eserlerle ilgili çalışmalar son derece azdır. Araştırmamız farklı ülkelerdeki kütüphane ve arşivlerden tespit ettiğimiz tefsir çalışmalarını muhteva, diğer tefsir eserleri ile ilişkileri, yazım dili ve sosyal siyasal yansımaları açısından analiz etmeyi amaçlar. Elde ettiğimiz bulgular müelliflerin eserlerini kaleme alırken ağırlıklı olarak klasik ve modern tefsir yazımı ekollerinden herhangi birini takip ettiğini göstermektedir. Müfessirler arasında devlet kademesinde önemli görevler almış vezirler de bulunmaktadır. Ayrıca tefsirlerin sadece medreselerde değil cami ve tekkelerde de yaygın olarak olarak okunduğu anlaşılmaktadır. Ortaya çıkan bu tablonun Osmanlı dönemi ilmi çalışmaların göz ardı edildiği Arnavut milli tarih yazımındaki hakim bakış açısına da katkı sağlaması beklenmektedir. Anahtar kelimerler: Osmanlı Müfessirleri, Arnavutluk Müfessirleri, Osmanlı Tefsirleri, Arnavutça Tefsirler; Balkanlarda Tefsir İlmi

Detaylar

Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 181 - Tarih: 2020 - Ülke: TR