“Dilbilimsel tefsirde farklılaşma süreci (Cârullah ez-Zemahşerî'nin el-Keşşâf isimli tefsiri örneği)”
HAVVA ÖZATA
Özet
Dilbilimsel tefsir Kur'an'ın doğru anlaşılmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu nedenle bu tefsir faaliyeti çok erken bir dönemde ortaya çıkmış ve modern dönemde de etkinliğini sürdürmüştür. Uzun bir zaman dilimini kapsayan bu süreçte dilbilimsel tefsir faaliyetleri farklı değişim ve dönüşümlere sahne olmuş ve bunun neticesinde çok kıymetli eserler kaleme alınmıştır. Bu anlamda dilbilimsel tefsir faaliyetlerindeki değişim ve dönüşümlerin belirlenerek bir dönemlendirme modelinin sunulması, hem bu alanda telif edilmiş eserlerin genel yöntem ve içeriğinin belirlenmesinde hem de dilbilimsel tefsir faaliyetlerindeki bilimsel ilerlemenin tespit edilmesinde önem arz etmektedir. Dilbilimsel tefsir alanında birçok eser kaleme alınmış ve tarihi seyir içerisinde bu alanda kaleme alınan eserlerden birçoğu incelenmiş olmasına rağmen bu uzun zaman dilimini kapsayan bir dönemlendirme modeli sunulmamıştır. Bu araştırma, mevzubahis eksikliği ortadan kaldırmak amacıyla bir dönemlendirme modeli sunmaktadır. Bu amaç doğrultusunda ilk dönem dilbilimsel tefsir faaliyetlerinde öne çıkan birçok eser incelenerek muhteva ve yöntem bakımından benzerlikleri ve farklılıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. İlk dönem dilbilimsel tefsir faaliyetlerinden, sonraki dönem dilbilimsel tefsir faaliyetlerine geçişte Zemahşerî'nin Keşşâf tefsiri üzerinde durulmuş ve mevcut farklılaşma izleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. İlgili eserin tercih edilmesinde ise özellikle bu eserin tefsir tarihinde önemli bir konumunun bulunması ve tefsir literatüründeki birçok eser üzerindeki görülebilir etkisinin olması rol oynamıştır. Ayrıca bu farklılaşmaya neden olan faktörler de tek tek sıralanmıştır. Zemahşerî ve sonrası dönemde öne çıkan eserler hakkında da genel bilgiler verildikten sonra dilbilimsel tefsir tarihi genel olarak üç ana döneme ayrılmıştır: Zemahşerî öncesi dönem, klasik dönem; Zemahşerî dönemi, farklılaşma dönemi; Zemahşerî sonrası dönem de modern dönem olarak isimlendirilmiştir.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Tez - Sayfalar Sayısı: 293 - Tarih: 2019 - Ülke: TR