“Türk Belâgatında Hasr Yolları ve Kur’ân Meâllerinin Âyetlerindeki Hasrı Yansıtma Bakımından Değerlendirilmesi”
OSMAN ARPAÇUKURU
Özet
Hasr, Kur’ân’ın çokça başvurduğu özlü, güçlü ve edebî nitelikli üstün bir üslûptur. Bu üslûp sayesinde, bir şeyin belli bir şeyde bulunduğu, ondan başkasında bulunmadığı ifade edilir. Türk dili ve belâgatında hasr üslûbuna yönelik çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu durumun neden olduğu bilgi eksikliği meâllerde önemli dil ve anlatım problemlerine yol açmaktadır. Hasrla gelen âyetlerin meâllerinde anlam kayıpları olmakta, hasrın belli bir yolunu gerektiren ilahî hikmet ve maksat da kaybolmaktadır.Meâlleri hasr açısından inceleyen bazı yayınlar bulunmaktadır. Bu araştırmanın onlardan farkı, sorunun tespitinden ziyade çözüm odaklı olmasıdır. Araştırma, Türk belâgatında hasrın yollarını ana hatlarıyla ele almakta ve böylece meâllerde hasrı ifadede görülen dil ve anlatım problemlerini aşmaya imkân vermektedir. Ayrıca Kur’ân’ın hasr üslûplarına denk veya yakın Türkçe üslûplar önermektedir.Araştırmada klasik, akademik ve sosyal tabanlı nitelikte yirmi meâl kitabı incelenmiştir. Meallerin kritiğinde Arapça ve Osmanlıca belâgat kaynakları ve belli başlı tefsirlerin yanında Türkçe dilbilgisi kitapları, Osmanlıca ve Türkçe sözlüklere başvurulmuştur.
Anahtar kelimeler: Belâgat, Hasr, Kasr, Kur’ân, Meâl, Dil ve Üslûp Sorunları.
Detaylar
Dil: Turkish - Tür: Araştırma - Sayfalar Sayısı: 1049-1086 - Tarih: 2020 - Ülke: TR